W dniu 1 Stycznia 2019 roku wszyscy użytkownicy gruntów z wieczystym użytkowaniem stali się ich właścicielami. Każdy mieszkaniec zabudowy na wieczystych gruntach powinien otrzymać zawiadomienie o automatycznym przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Rząd zapowiada jednak, że ich wysyłanie może potrwać nawet 12 miesięcy.

Jakie korzyści zyskują właściciele mieszkań, którzy dotychczas posiadali mieszkanie na gruncie Skarbu Państwa?

– brak opłat za użytkowanie wieczyste gruntu,
– brak niekorzystnych waloryzacji opłat z tytułu korzystania z gruntu,
– prawo własności, które daje swobodę w decydowaniu o nieruchomości i jest nieograniczone czasowo.

Prawo własności jest silniejsze od prawa do użytkowania wieczystego. Jest tak naprawdę największym rozszerzeniem praw, jakie tyczą się korzystania i zarządzania nieruchomością. Można ją wynająć, sprzedać, oddać, ustanowić ograniczone prawa rzeczowe, w tym obciążyć hipoteką.

Czy wiecie, że w mieszkaniach spółdzielczo-własnościowych, czyli tych z użytkowaniem wieczystym gruntu na terenie całej Polski mieszkało blisko 2,5 miliona osób i właśnie tyle czekało na przekształcenie wieczystego użytkowania we własność? Forma własności w przypadku wieczystego użytkowania nie dla wszystkich była jasna. Własne mieszkanie, ale znajdujące się na nie własnym gruncie. Licznym Polakom taka forma posiadania nie pozwalała na pełną swobodę, wiązała się z wysokimi kosztami czy ograniczeniami. Fakt, że taką nieruchomość można było wynajmować, sprzedać, a nawet dziedziczyć nie był wystarczający. Dzisiaj uznaje się, że wieczyste użytkowanie gruntu to pozostałość po czasach komunizmu i warto było taką formę prawną zlikwidować.

Zmiany po 1 Stycznia 2019 roku

Prawo użytkowania wieczystego dotyczyło mieszkań, które powstały w budynkach wybudowanych nie na prywatnym gruncie. Tym samym wieczyste użytkowanie przyznawane było na 99 lat z możliwością przedłużenia tego okresu. Co ciekawe, uwłaszczenie prawa własności również do części gruntu, na jakiej stał budynek wielorodzinny, w którym znajdowało się mieszkanie, było możliwe, ale w praktyce niemożliwe. Na to zgodę musieli wyrazić wszyscy właściciele pozostałych mieszkań. Wystarczyło weto jednego sąsiada, by do przekształcenia prawa własności nie doszło.
Dzisiaj wszyscy właściciele nieruchomości powstałych na gruncie Skarbu Państwa stali się także właścicielami tego gruntu.

Tańsze mieszkanie i nieograniczone prawo własności?

Mieszkańcy, którzy do tej pory posiadali mieszkania własnościowe, ale na gruntach Skarbu Państwa, narzekali przede wszystkim na nagłe skoki w wysokości opłat. Samorządy wciąż realizowały podwyżki za użytkowanie wieczyste, w niektórych przypadkach były to skoki cenowe rzędu kilkuset procent.

Dzisiaj taka sytuacja nie będzie miała miejsca, a właściciele nieruchomości po przekształceniach prawa do gruntu mają większą swobodę i gwarancję stabilnych cen. Zobowiązani są jednak do opłat z tytułu pokrycia kosztów przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Koszty te ponosić trzeba nie przez 99 lat (jak w przypadku użytkowania wieczystego), ale przez 20 kolejnych lat od momentu przekształcenia. Raz w roku właściciel nieruchomości zobowiązuje się także do opłat z tytułu podatku od nieruchomości.

Co istotne, wszelkie zmiany przekształceniowe zostają naniesione w księgach wieczystych każdej nieruchomości.